[์ ๋ณด ์ปดํจํฐ ๊ต์ก๋ก ] ํ์ต์ด๋ก - ์ธ์ง์ฃผ์, ํ๋์ฃผ์, ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์
์์ํ๋ฉฐ
ํ์ต์ด๋ก ์๋ ํ๋์ฃผ์, ์ธ์ง์ฃผ์, ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์ ํ์ต์ด๋ก ์ด ์๊ณ ๊ทธ์ ๋ํด ์๋์์ ๋ค๋ฃจ๊ฒ ์ต๋๋ค
ํ๋์ฃผ์ ํ์ต์ด๋ก
- ํ๋์ฃผ์์์์ ํ์ต์ ์ ์
๊ฒฝํ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๋ํ๋์ ๊ด์ฐฐํ ์ ์๋ ํ๋์ ๋ณํ. ์ฆ, ํ์ต์์ ์ธ๋ถ ํ๋ ๋ณํ๊ฐ ํ์ต์ด๋ผ๊ณ ์ ์ํ๋ค.
- ํ๋์ฃผ์ ํ์ต์ด๋ก ์ ๊ทผ๋ณธ์๋ฆฌ
์๊ทน๊ณผ ๋ฐ์.
์ด๋ ์๊ทน์ ํ์ตํ๊ฒฝ์์๋ถํฐ ํ์ต์์๊ฒ ์ ์๋๋ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ๋ฐ์์ ๊ทธ ์๊ทน์ผ๋ก ์ธํ ํ๋์ ์๋ฏธํ๋ค.
- ํ๋์ฃผ์ ํ์ต์ด๋ก ์ ๊ธฐ๋ณธ ๊ฐ์
1. ์ธ๊ฐ์ ํ๋์ ์์ฐ ๋ฒ์น์ ์ง๋ฐฐ๋ฅผ ๋ฐ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ณผํ์ ์ ์ฅ์์ ํ๊ตฌ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ด์ฐฐํ๊ณ ์ธก์ ํ ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋๋ฌ๋๋ ํ๋๋ง์ด ์ฐ๊ตฌ๋์์ด ๋์ด์ผ ํ๋ค.
2. ํ๊ฒฝ์ด ์ธ๊ฐ ํ๋์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์์ฉํ๋ฉฐ ํ์ต๋ ํ๊ฒฝ์ด ๊ฐ์ฒด์ ์์ฉํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค.
3. ํ๊ฒฝ์ ์กฐ์ ํจ์ผ๋ก์จ ์ธ๊ฐ ํ๋์ ์กฐ์ ํ ์ ์๋ค.
- ํ๋์ฃผ์ ํ์ต์ด๋ก ์ ์ข ๋ฅ
ํ๋ธ๋กํPavlov์ ๊ณ ์ ์ ์กฐ๊ฑด ๋ฐ์ฌ์ค
ํน์ ๋ฐ์์ ์ด๋์ด๋ด์ง ๋ชปํ๋ ์๊ทน(์ค์ฑ์๊ทน)์ด ๊ทธ ๋ฐ์์ ๋ฌด์กฐ๊ฑด์ ์ผ๋ก ์ด๋์ด๋ด๋ ์๊ทน(๋ฌด์กฐ๊ฑด์๊ทน)๊ณผ ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ์ฐํฉ๋๋ฉด์ ๊ทธ ๋ฐ์์ ์ ๋ฐํ๊ฒ๋ ํ๋ ๊ณผ์ ์ ๋งํ๋ค. (Wikipedia)
์๋ค์ดํฌThorndike์ ์ํ์ฐฉ์ค์ค
๋ชจ๋ ํ์ต์ ์๊ทน๊ณผ ๋ฐ์์ ์ํ์ฐฉ์ค์ ๋ฐ๋ณต์ ํตํ์ฌ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค๋ ์ด๋ก (trial and error theory)
'์ํ์ฐฉ์ค์ด๋ก '์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ํ์ฐฉ์ค๊ฐ ๋ฐ๋ณต๋๋ ๊ฒ์ด '์ฐ์ต'์ด๋ฉฐ ์ด๊ธฐ ํ์ต์ ์ฐ์ต๋ง์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ์ผ๋, ํ์๋ ์ฐ์ต ์ด์ธ์ ๊ตถ์ ๋๋ฌผ์๊ฒ ๋จน์ด๋ฅผ ์ฃผ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ '๋ณด์'(reward)์ด ์๋ฐ๋์ด์ผ๋ง ํ์ต์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค๊ณ ์์ ํ๊ฒ ๋๋ค. (๊ต์ก์ ์ฑ
๋ด์ค)
์คํค๋Skinner์ ์กฐ์์ ์กฐ๊ฑดํ
์ด๋ค ๋ฐ์์ ๋ํด ์ ํ์ ์ผ๋ก ๋ณด์ํจ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ๋ฐ์์ด ์ผ์ด๋ ํ๋ฅ ์ ์ฆ๊ฐ์ํค๊ฑฐ๋ ๊ฐ์์ํค๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋งํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ์ ํ์ ๋ณด์์ด๋ ๊ฐํ์ ๋ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. (Wikipedia)
๊ฐ๋คGagne์ ์๊ณํ์ต์ด๋ก
ํ ๋จ๊ณ์ ํ์ต์ด ๋ค์ ๋จ๊ณ ํ์ต์ ํ์์ ์ ํ ์๊ฑด์ด ๋๋ค๋ ํ์ต ์๊ณ์ ๊ธฐ์ด๋ฅผ ๋๊ณ ์๋ค.
- ํ๋์ฃผ์ ํ์ต์ด๋ก ์ด ๊ต์ ์ค๊ณ์ ๋ฏธ์น ์ํฅ
1) ํ์ต๋ชฉํ์ ํ๋์ฉ์ด
ํ์ต์ ์์ํ๊ธฐ ์ ์ ์ํ๋ ์ ํํ ํ๋๋ณํ๋ฅผ ๋ฏธ๋ฆฌ ์ ์ํ๋ค.
ํ์ต๊ฒฐ๊ณผ๋ ํ์ต์์ ์ต์ข ํ๋ ๋ณํ๋ฅผ ํตํด ํ๋จ ๊ฐ๋ฅํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ํ์ต๋ชฉํ๋ ์ฑ์ทจํด์ผํ๋ ๊ฒฐ๊ณผ ํํ๋ก ๊ด์ฐฐ ๊ฐ๋ฅํ ํ๋์ฉ์ด๋ก ์ ์ด์ผ ํ๋ค.
2) ์ธ์ฌ์ ๋๊ธฐ์ ๊ฐํ
ํ๋์ ๋ณํ๋ฅผ ์ผ์ผํค๋ ์ธ์ ๊ฐํ๊ฐ ๊ฐ์กฐ๋๋ค. ์ ๋ต๋ฐ์์ด ๋ํ๋๋ฉด ๋ฏธ์, ์นญ์ฐฌ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ธ์ ์ ๋ฐ์์ด ํ์ํ๋ค. ๊ธ์ ์ ๊ฐํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ์ ์ , ํ์ค์ ํต์ ๋ณด๋ค ๋งค์ฐ ํจ๊ณผ์ ์ด๋ฉฐ ํ์ต์ด๊ธฐ์๋ ์ฆ๊ฐ์ , ๊ธ์ ์ ๊ฐํ๋ฅผ ์ง์ํด์ ์ ๊ณตํด์ผํ๋ค.
3) ์์ ๋ด์ฉ์ ๊ณ์ดํ
์ฌ์ด ๊ฒ -> ์ด๋ ค์ด ๊ฒ์ผ๋ก ์ ์ง์ ์ ์.
๋ณต์กํ๊ณ ์ด๋ ค์ด ๋ฌธ์ -> ์ธ๋ถํ, ๋จ์ํํ์ฌ ์ ์ํด์ผํ๋ค.
4) ํ์ตํ๊ฐ์ ํผ๋๋ฐฑ
ํ์ต๋ด์ฉ์ ์ค๊ฐ์ค๊ฐ ํ๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ํ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ ์ฆ์ ํผ๋๋ฐฑ์ด ์ด๋ค์ ธ์ผ ํ๋ค.
์ธ์ง์ฃผ์ ํ์ต์ด๋ก
- ์ธ์ง์ฃผ์์์์ ํ์ต์ ์ ์
ํ์ต์์ ํํ๋๋ ํ๋์ด ์๋ ํ์ต์ ๋ด๋ถ์ ์ผ์ด๋๋ ์ธ์ง๊ณผ์ ์ ๊ด์ฌ์ ๊ฐ์ง๋ค.
์ฆ, ์ด๋ป๊ฒ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฉ, ํด์, ์๊ฐํ์ฌ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ ์ง์ ์ค์ ์ ๋๋ค.
์ธ์ง(Cognition)๋?
์ง๊ฐ, ๊ธฐ์ต, ์ฌ๊ณ , ํ๋จ๊ณผ ๊ฐ์ด ๋จธ๋ฆฟ์์์ ์ผ์ด๋๋ ์ผ๋ จ์ ์ง์ ์ธ ๊ณผ์ .
- ํ์ต์ ๋ํ ์ธ์ง์ฃผ์์ ์ ๊ทผ
ํํ์ฃผ์ ์ฌ๋ฆฌํ, ์ ๋ณด์ฒ๋ฆฌ ์ด๋ก
1) ํํ์ฃผ์ ์ฌ๋ฆฌํ ๋๋ ๊ฒ์ํํธ ์ฌ๋ฆฌํ
์ธ๊ฐ์ ์ ์ ํ์์ ๊ฐ๊ฐ์ ๊ฐ๊ฐ์ ๋ถ๋ถ์ด๋ ์์์ ์งํฉ์ด ์๋๋ผ ํ๋์ ๊ทธ ์์ฒด๋ก์ ์ ์ฒด์ฑ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๊ตฌ์กฐ๋ ๊ฐ๊ณ ์๋ ํน์ง์ ์ค์ ์ ๋๊ณ ์ด๋ฅผ ํ์ ํ๋ค. ์ด ์ ์ฒด์ฑ์ ๊ฐ์ง ์ ๋ฆฌ๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๋ ์ผ์ด๋ก ๊ฒ์ํํธ๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅธ๋ค. (Wikipedia)
์ฆ ํํ์ฃผ์ ์ฌ๋ฆฌํ์์ ํ์ต์ ์ฌ๋ฌผ๊ณผ ๋ฐฐ๊ฒฝ์ ์ํด ์ ์ฒด์ ์ธ ์ธ์์ ์ฅ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํ ๋ฒ ๋จ์ผํ๊ฒ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ.
2) ์ ๋ณด์ฒ๋ฆฌ์ด๋ก
์ธ๊ฐ์ ์ธ์ง๋ฅผ ์ ๋ณด์ฒ๋ฆฌ ๊ด์ ์์ ๋ณธ๋ค.
์๋๋ ์ ๋ณด์ฒ๋ฆฌ์ด๋ก ์ ์ธ์ง๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ ๋ณด์ ์ ์ฅ์๋ก ๊ฐ๊ฐ๋ฑ๋ก๊ธฐ, ๋จ๊ธฐ๊ธฐ์ต, ์ฅ๊ธฐ๊ธฐ์ต์ด ์๋ค.
- ๊ฐ๊ฐ๋ฑ๋ก๊ธฐ Sensory Register
์ธ๋ถ ํ๊ฒฝ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๋ ฅ๋ฐ๋ ๊ฐ๊ฐ ์์ฉ๊ธฐ๊ด(๋, ๊ท ๋ฑ)์ ํตํด ์ ๋ณด๋ฅผ ์ต์ด๋ก ์ ์ฅํ๋ ๊ณณ. ๊ฐ๊ฐ๋ฑ๋ก๊ธฐ์์๋ ์ฝ 4์ด ์ด๋ด์ ์งง์ ์๊ฐ๋ง ์ ์ฅ๋๊ณ ๋ ์ด์ ์ ๋ณด๊ฐ ์ฒ๋ฆฌ๋์ง ์์ผ๋ฉด ์ ๋ณด๊ฐ ์ฌ๋ผ์ง๋ค. ์ปดํจํฐ์ ๋น์ ํ์๋ฉด ํค๋ณด๋ ์์ ์๋ ๋ฒํผ.
- ๋จ๊ธฐ๊ธฐ์ต Short-Term Memory ๋๋ ์๋ ๊ธฐ์ต Working Memory
๊ฐ๊ฐ๋ฑ๋ก๊ธฐ์ ์ ์ฅ๋ ์ ๋ณด์ ์๋ฏธ๋ฅผ ๋ถ์ฌํ๊ฑฐ๋ ๋ค์ ๋จธ๋ฆฟ์์ผ๋ก ๋๋์ด๋ฉด ๋จ๊ธฐ๊ธฐ์ต์ผ๋ก ์ฎ๊ฒจ๊ฐ๋ค. ์ฑ์ธ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํต 20์ด ์ ๋ ์ ์ฅ๋จ.
์กฐ์ง ๋ฐ๋ฌ George Miller์ ์ํ๋ฉด ๋จ๊ธฐ ๊ธฐ์ต์ ์ฝ 7๊ฐ ์ ๋์ ์ ๋ณด ๋จ์๋ก ์ ์ฅ๋๋ค๊ณ ํจ. ์ปดํจํฐ์ ๋น์ ํ์๋ฉด ํ๋ฐ์ฑ ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ(RAM)
- ์ฅ๊ธฐ๊ธฐ์ต Long-Term Memory
์ฅ๊ธฐ๊ธฐ์ต์ผ๋ก ์ ์ฅ๋๋ ๊ณผ์ ์ ์๋ฏธ์ ๋ถํธํ Semantic Encoding ์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค. ์ปดํจํฐ์ ๋น์ ํ๋ฉด ๋นํ๋ฐ์ฑ ๊ธฐ์ต์ฅ์น์ธ ํ๋๋์คํฌ.
* ๋จ๊ธฐ๊ธฐ์ต์์ ์ฅ๊ธฐ๊ธฐ์ต์ผ๋ก ๋ณด๋ด๊ธฐ ์ํ ์ ๋ณด์ ํ์ฑํ ์ ๋ต
1) ์ ์๋ฏธํ Meaningfullness
์ถ์์ ์ด๊ณ ์น๊ทผํ์ง ์์ ๊ฐ๋ ์ ์ค์ํ์ ์ ํ๋ ๊ตฌ์ฒด์ ํ์์ด๋ ๋น์ ์ค๋ช ์ผ๋ก ํจ๊ณผ์ . ์ฆ, ์ ๋ณด์ ์๋ฏธ๊ฐ ์์ ์๋ก ๊ธฐ์ต์ด ์ฌ์์ง๋ค.
2) ์์์ ์์น Serial Position
์ ๋ณด์ ์ ์ ์์. ์ ๋ณด๊ฐ ๋ ผ๋ฆฌ์ , ์๊ฐ์ , ๊ณต๊ฐ์ ์์น๋ฅผ ํตํด ์ ์๋์ด์ผ ๊ธฐ์ตํ๊ธฐ ์ฌ์์ง๋ค.
3) ์ฐ์ต Practice
์ง์ค ์ฐ์ต๋ณด๋ค ์ธํฐ๋ฒ(์ผ์ ์๊ฐ ๊ฐ๊ฒฉ)์ ๋๊ณ ์ฐ์ตํ๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋ณตํ์ต์์ ๋ ํจ๊ณผ์ ์ด๋ค.
4) ์ ๋ณด์ ์กฐ์ง Organization
๋จ๊ธฐ๊ธฐ์ต์ 7๊ฐ์ ์ ๋ณด๋จ์๋ก ๊ธฐ์ต๋จ. ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋์ ๋จ์๋ก ์กฐ์งํ๋ ๊ฒ. (์ฆ, ์ฒญํฌ Chunk์ ๋จ์๋ฅผ ํค์ฐ๋ ๊ฒ)
5) ๊ธฐ์ต์ Memonic Devices
๊ธฐ์ตํ๊ธฐ ์ฌ์ด ์ด๋ฏธ์ง, ๋จ์ด, ์ด๊ตฌ๋ฅผ ์ฐ๊ฒฐ์ง์ด ๊ธฐ์ตํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ.
ํ์ ํ์ธ ๋ฌธ๋จ์ธ, ์ ๊ฐ์ด ์กฐ์ ์๋ ์๋ค ์ฒซ ๊ธ์๋ฅผ ๋ฐ์ ์ธ์ฐ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ ์ด์ ํฌํจ.
--
* ๋ฉํ์ธ์ง ์ ๋ต
์ ์๋ฏธ ํ์ต์ด๋ก ์์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฅ๊ธฐ๊ธฐ์ต์ ๋ถํธํ, ์ ์ฅํ๊ณ ํ์ํ๊ธฐ ์ํด์ ์ฌ๋ฌ๊ฐ์ง ์ ๋ต์ด ์๋ค. ๋จ์ํ ๊ธฐ์ต์ด ์๋ ์ฌ๊ณ ๊ณผ์ ์ ๋ํ ์ง์.
1) ๋ฐ์ท Abstracting
ํต์ฌ๋ฌธ์ฅ, ๋จ์ด, ๊ตฌ์ ์ ์์ฝ
2) ์ ๊ตํ Elaborating
์์ ์ ์ธ์ด๋ก ์ฌ์ ์. ํ์ต์ ํด๋นํ๋ ์์, ๋น์ ๋ ์ฌ๋ฆฌ๊ธฐ
3) ๋์ํ Schematizing
ํ์ต๋ด์ฉ์ ๊ทธ๋ฆผ, ๊ธฐํธ๋ก ๋ง๋ค๊ธฐ
4) ์กฐ์งํ Organinzing
์ ๋ณด๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ๋ถ๋ฅ, ๊ตฌ๋ถ
5) ์ธ์ง์ ๊ฐ์ง Monitoring
์๊ธฐ ์ง๋ฌธ, ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ํตํด ์ค์ค๋ก ์์ ์ ํ์ต์ํฉ์ ํ์ธ, ์ถ์ ํ๋ ๊ณผ์
- ์ธ์ง์ฃผ์ ํ์ต์ด๋ก ์ด ๊ต์ ์ค๊ณ์ ๋ฏธ์น ์ํฅ
1. ์ฌ๊ณ ์ ๊ณผ์ ๊ณผ ํ๊ตฌ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์ต ๊ฐ์กฐ
๋จ์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ํ์ต์๊ฐ ํ๊ตฌ, ๋ฐ๊ฒฌํ์ต, ๋ฌธ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ํ์ตํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ํธ
2. ์ ๋ณด์ฒ๋ฆฌ ์ ๋ต์ ํ์ฉ
ํ์ต์๊ฐ ์๋ก์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋๋ก ๋ค์ํ ์ ๋ต์ด ํ์ํ๋ค.
3. ๋ด์ฌ์ ํ์ต๋๊ธฐ์ ๊ฐํ
ํ์ต์๊ฐ ๋ด์ฉ ์์ฒด์ ๊ฐ๋ ํฅ๋ฏธ, ํ์, ์๋ฐ์ ์์ง๊ฐ ์ค์ํ๋ค.
4. ํ์ต ๊ณผ์ ์์ฃผ์ ํ๊ฐ
์ธ์ง์ ๊ณผ์ (=ํ์ต๊ณผ์ ), ๊ทธ ๊ณผ์ ์์ ์๊ธฐ๋ ์ฐ์ถ๋ฌผ์ด ํ๊ฐ์ ์ค์ํ ๊ธฐ์ค์ด๋ค.
๊ตฌ์ฑ์ฃผ์ ํ์ต์ด๋ก
- ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์?
์์ ์ธ๊ธํ ํ๋์ฃผ์, ์ธ์ง์ฃผ์๋ ํ์ต์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ๊ณผ์ ์ ๊ดํด ์ฐ๊ตฌํ์ง๋ง, ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์๋ ์ง์์ด ๋ฌด์์ด๊ณ ์ง์์ด ์ด๋ป๊ฒ ๊ตฌ์ฑ๋๋์ง๋ฅด ์ค์ฌ์ผ๋ก ํ๋ ํ๋ฌธ.
- ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์์์์ ํ์ต์ ์ ์
์ง์์ด ํ์ต์ ์ธ๋ถ์ ๋ณ๋๋ก ์กด์ฌํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ํ์ต์์ ์ํด ์ค์ ์ ์๋ฏธ๊ฐ ๋ถ์ฌ๋๋ค.
ํ์ต์ ํ์ต์๊ฐ ๋ฅ๋์ ์ผ๋ก ์ง์์ ์๋ฏธ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ณผ์ .
๊ตฌ์ฑ์ฃผ์๋ ํ์ต์์ ์ง์ํ์ฑ๊ณผ์ ์ ๋ฏธ์น๋ ์์๋ค์ ๋ํ ๊ฐ์กฐ์ ์ ๋ฐ๋ผ์ ๋ ๊ฐ์ง๋ก ๋๋๋ค.
1. ์ธ์ง์ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์: ์ง์์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์ฃผ์ ์์ธ์ด ๊ฐ์ธ์ ์ธ์ง์ ์์ฉ์ด๋ค. ๊ฐ์ธ์ด ์ง์์ ๊ตฌ์ฑํด๊ฐ๋ ๊ณผ์ ๊ณผ ์ธ์ง์ ์์ฉ์ ๊ด์ฌ.
2. ์ฌํ์ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์: ์ง์์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์ฃผ์ ์์ธ์ด ๊ฐ์ธ์ด ์ํ ์ฌํ, ๋ฌธํ, ์ํฉ์ด๋ค. ๊ฐ์ธ์ ์ํด ํ์ฑ๋ ์๋ฏธ๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์ฌํ,๋ฌธํ์ ์ง์์ ํ์ฑํ๋์ง์ ๋ํด ๊ด์ฌ.
- 1) ์ธ์ง์ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์
์ฅ ํผ์์ Jean Piaget์ ์ธ์ง๋ฐ๋ฌ ์ด๋ก ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ฅผ ๋๊ณ ์๋ค.
์ธ๊ฐ์ ์ธ์ง๋ฐ๋ฌ์ด ํํ(Equilibrium)์ ์ ์งํ๋ ค๋ ๊ธฐ๋ณธ ๋ณธ๋ฅ์ด ์๊ณ , ๋ํ(Assimilation)์ ์กฐ์ (Accomodation) ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์ณ ๋ฅ๋์ ์ผ๋ก ๋ฐ๋ฌํ๋ค๊ณ ํ๋ค.
์ฆ, ํ์ต์ ์ธ์ง์ ๊ฐ๋ฑ, ํผ๋, ๋ชจ์์ ๊ฒช์ ๋ ๋ํ, ์กฐ์ ์ ํตํด ์ธ์ง๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๋ณํ์ํค๋ ๊ณผ์ ์ด๋ค.
๋ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ต์ํ์ต๊ณผ์ ์ ์ ์ ํ ์ธ์ง๋ฐ๋ฌ ๋จ๊ณ์ ๋ง๋ ์๊ทน์ด ์ฃผ์ด์ง ๋ ๋ฐ์๋๋ค.
- 2) ์ฌํ์ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์
๋ ํ ๋น๊ณ ์ธ ํค Lev Vygotsky ์ ์ฌ๋ฆฌ๋ฐ๋ฌ ์ด๋ก ์ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋๊ณ ์๋ค.
์ฌํ์ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์๋ ํ์ต์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ฌํ์ ์์๋ค์ ๊ด์ฌ์ ๋๊ณ ์๋ค.
์ธ๊ฐ์ ์ธ์ง์ ๋ฐ๋ฌ๊ณผ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ฌํ์ ์ํธ์์ฉ์ด ๋ด๋ฉดํ๋๋ฉด์ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ์ฌํ์ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์์์๋ ์ ์ํ๋ค.
ํผ์์ ๋ ์๋์ด ์ค์ค๋ก ์์ ์ ์ธ๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์กฐํ, ์ดํดํ๋ ์กด์ฌ๋ผ๊ณ ํ๋ค๋ฉด, ๋น๊ณ ์ธ ํค๋ ์๋์ ์ธ์ง์ ๋ฐ๋ฌ์ด ์ฌํ์ ์ํธ์์ฉ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ผ๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค. ์ฆ, ์ธ๊ฐ์ ์ ์ ์ ์ฌํ์ ์ธ ํ์ต์ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ฉฐ ํ์ต์ ์ฌํ์ ์ผ๋ก ๋งฅ๋ฝํ๋ ์ง์์ ์์ ์ ์๊ฐ์ผ๋ก ๋ด๋ฉดํํ๋ ๊ณผ์ ์ด๋ค.
์ฌํ์ ์ํธ์์ฉ์ ์ค์์ฑ์ ๊ทผ์ ๋ฐ๋ฌ์์ญ ZPD : Zone of Proximal Development ๋ฅผ ํตํด ์ค๋ช ํ๊ณ ์๋ค. ๊ทผ์ ๋ฐ๋ฌ ์์ญ์ ์๋์ด ์ค์ค๋ก ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ ์ ์์ง๋ง ์ฑ์ธ, ๋๋ฃ์ ํจ๊ป ํ์ตํ ๊ฒฝ์ฐ ์ฑ๊ณตํ ์ ์๋ ์์ญ์ ์๋ฏธํ๋ค.
์๋์ด ์ฑ์ฅํ๋ ๋ฐ ํ์ํ ๋์์ ๋น๊ณ Scaffolding ์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค.
- 3) Papert ์ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์
์๋ชจ์ด ํํผํธ Seymour Papert ๋ ์ปดํจํ ์ฌ๊ณ ๋ ฅ Computational Thinking์ด๋ผ๋ ์ฉ์ด๋ฅผ ์ฒ์ ์ ์ํ ํ์.
ํํผํธ์ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์๋ ํผ์์ ์ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์๊ฐ ๋ฐํ. ํํผํธ๋ ๊ตฌ์ฒด์ ์ฌ๋ฌผ Object ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ํ์ต์์ ์ง์ ๊ตฌ์ฑํ๋ (= ๋ฐ์์ ์ถ์ํ ํ๋)์ ์ง์, ์ด์งํ๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ฌ๋ฌผ์ ์ค์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ๋๊ตฌ๋ฟ ์๋๋ผ ์คํฌ๋์น์ ์คํ๋ผ์ดํธ, ๋ก๊ณ LOGO ์ธํฐํ๋ฆฌํฐ ์๋ฎฌ๋ ์ดํฐ์์ ๋์ค๋ ๊ฑฐ๋ถ์ด ๋ฑ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฐ์์ ๋๊ตฌ๋ ํฌํจ์ด ๋์ด ์๋ค.
ํํผํธ์ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์์์๋ ๋ด๋ฉด์ ๊ฐ์ ๊ณผ ์์ด๋์ด๋ฅผ ํฌ์, ์ฆ ๊ตฌ์ฒด์ ์ฌ๋ฌผ๋ก ํํํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ต์ ๊ณจ์์ด๋ค.
์์ด๋์ด -> ๊ตฌ์ฒด์ ์ฌ๋ฌผ -> ์ค์ฒดํํ์ฌ ๊ณต์ -> ์ด๋ฅผ ํตํด ๋ค๋ฅธ ์ฌ๋๊ณผ ์์ฌ์ํต
ํํผํธ์ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์์์ ์๊ธฐ์ฃผ๋์ ํ์ต์ ํ์ต์๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๊ด์ฌ์๋ ๊ฒ์ ํ์ํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋๋ ๋๊ตฌ, ๋งค๊ฐ์ฒด๋ฅผ ์ค์ค๋ก ๊ฐ๋ฐํ๋ ๋ฐ๋ณต์ ์ธ ๊ณผ์ ์์ ์ผ์ด๋๋ค. (Edith Ackermann, 2011)
Learning by Doing ๋๋ Learning by Making ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์๋ฅผ ์ค๋ช ํ ์ ์๋ค.
ํํผํธ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์์ 8๊ฐ์ง ๋น ์์ด๋์ด๋ ์๋์ ๊ฐ๋ค.
1. ๊ฒฝํ์ ํตํด ํ์ตํ๊ธฐ
2. ํ ํฌ๋๋ก์ง ํ์ฉํ๊ธฐ
3. ํ๋ ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํด ์ฆ๊ธฐ๋ ๊ฒ
4. ํ์ต๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐฐ์ฐ๋ ๊ฒ
5. ๋ฌด์์ธ๊ฐ ํด๋ด๊ธฐ ์ํด ์๊ฐ์ ์ ์ ํ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ
6. ์คํจ๋ฅผ ํตํ ๋ฐฐ์
7. ํ์๋ค์ ํ๋ ๋๋ก ์ฐ๋ฆฌ ์์ ์๊ฒ ํ๊ธฐ
8. ๋์งํธ ์ธ์์ด ์ด๋ฆฌ๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ (์ฆ ๋์งํธ ํ ํฌ๋๋ก์ง๊ฐ ์ฝ๊ธฐ, ์ฐ๊ธฐ๋งํผ ์ค์ํด์ง๋ค๋ ๊ฒ)
- ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์ ํ์ต์ด๋ก ์ด ๊ต์ ์ค๊ณ์ ๋ฏธ์น ์ํฅ
1. ํ์ต์ ์ค์ฌ์ ํ์ตํ๊ฒฝ
ํ์ต์ ํ์ต์๋ค์ด ๋ฅ๋์ ์ผ๋ก ๊ณผ์ ์ ์ฐธ์ฌํด์ผ ์๋ฏธ๊ฐ ์๋ค.
ํ๋์ฃผ์, ์ธ์ง์ฃผ์๋ ๊ต์ฌ์ ํ๋์ด ๊ฐ์กฐ๋์์ง๋ง ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์์์๋ ํ์ต์์ ํ๋์ด ์ฃผ๋ ๊ด์ฌ์ ๋์.
2. ์ค์ ์ ๊ณผ์ ์ ๋งฅ๋ฝ
์ง์์ด ์ค์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ค์ ์ ๊ณผ์ ์ ๋งฅ๋ฝ์ ๊ฐ์กฐํ๋ค.
3. ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ ์ค์ฌ์ ํ์ต
์ง์์ด ์ ์ฉ๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก ํ์ต์ ์ ๊ณตํ๋ค.
4. ๋ณด์กฐ์๋ ์ด์ง์๋ก ๋ณํ๋ ๊ต์ฌ์ ์ญํ
๊ต์ฌ๋ ํ์ต์๊ฐ ์๋ฏธ ๊ตฌ์ฑ, ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ ๊ณผ์ ์ ๋์์ฃผ๋ ์ญํ ์ด ๋์ด์ผ ํ๋ค.
5. ํ๋ํ์ต์ ๊ฐ์กฐ
๋น๊ณ ์ธ ํค์ ์ฌํ์ ๊ตฌ์ฑ์ฃผ์์์ ์ฌํ์ ์ํธ์์ฉ์ด ํ์ต์ ์ค์ํ ์์๊ฐ ๋๋ค. ๊ณต๋์ฒด ์์์์ ์ํธ์์ฉ์ ๋ฐ์ฑ์ ์ฌ๊ณ Reflective Thinking์ ์ ๋ฐ, ํ์ต์ ์ด์ง์ํจ๋ค.
6. ํ์ต๊ณผ์ ์์์ ํ๊ฐ
ํ๊ฐ๋ ํ์ต๊ณผ์ ์ค์์ ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค.
๋ง์น๋ฉฐ
์ค๋๋ ์ฝ์ด์ฃผ์ ์ ๊ฐ์ฌํฉ๋๋ค.
๊ถ๊ธํ ์ ์ด ์๋ค๋ฉด ๋๊ธ๋ก, ๋์์ด ๋์ จ๋ค๋ฉด ๊ณต๊ฐ ๋ถํ๋๋ฆฝ๋๋ค.
ํน์ ์์ ํ๊ฑฐ๋ ํผ๋๋ฐฑํ์ค ๋ด์ฉ ์๋ค๋ฉด ์ธ์ ๋ ๋๊ธ๋ก ๋ถํ๋๋ฆฝ๋๋ค.
๊ฐ์ฌํฉ๋๋ค.
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ
์ํคํ๋์ , ์ ๋ณด๊ต๊ณผ๊ต์ก๋ก : ๋์งํธ ์ธ์ฌ ์์ฑ์ ์ํ ์ ๋ณด ๊ต์ก / ์ตํ์ข , ์ ์ฉ์ฃผ / ํ๋น ์์นด๋ฐ๋ฏธ